W ramach inicjatywy „Business Meets Government”, organizowanej przez ABSL w ramach partnerskiej współpracy z Kancelarią Baker McKenzie, odbyło się spotkanie przedstawicieli sektora usług biznesowych z Głównym Inspektorem Pracy, Marcinem Staneckim.

Wydarzenie zorganizowane przez ABSL i Baker McKenzie było okazją do omówienia planowanych reform Państwowej Inspekcji Pracy, priorytetów kontrolnych na 2025 rok oraz wyzwań stojących przed pracodawcami i administracją w kontekście dynamicznie zmieniającego się rynku pracy.

– Spotkania z pracodawcami, szczere rozmowy to jeden ze sposobów budowania dobrych relacji, ale przede wszystkim możliwość pozyskania wiedzy, w jakim kierunku powinny zmierzać działania Inspekcji Pracy, której rolą jest nie tylko kontrola i wyciąganie konsekwencji wobec podmiotów nieprzestrzegających prawa, ale przede wszystkim dbałość o dobrostan i szeroko rozumiane bezpieczeństwo pracowników i pracodawców – powiedział szef Inspekcji Pracy.

Reforma PIP – nowe uprawnienia i ostrożne wdrożenie

Jednym z głównych tematów spotkania była planowana reforma Państwowej Inspekcji Pracy, która ma zostać wdrożona do czerwca 2026 r. jako element realizacji Krajowego Planu Odbudowy. Kluczowym założeniem jest nadanie inspektorom pracy uprawnienia do administracyjnego przekwalifikowania umów cywilnoprawnych na umowy o pracę – bez konieczności angażowania sądu.

Jak podkreślił Główny Inspektor Pracy, nowe narzędzie będzie stosowane z rozwagą – tylko przez wyselekcjonowanych i przeszkolonych inspektorów, wyłącznie w przypadkach oczywistych naruszeń. Decyzje mają być natychmiast wykonalne, ale nie będą działać wstecz. Reforma zakłada również zaostrzenie kar (do 50 tys. zł), cyfryzację procesów oraz zwiększenie budżetu i zatrudnienia w PIP.

– Prawo do przekształcania umów cywilnoprawnych w umowy o pracę będzie dawało inspektorom pracy możliwość, a nie obowiązek stosowania tego przepisu w każdym przypadku. Umowy cywilnoprawne są legalne i jako takie mogą, a wręcz powinny być zawierane w uzasadnionych przypadkach. My będziemy reagowali jedynie na przejawy patologii i łamania prawa w tym zakresie – zapewnił szef Inspekcji Pracy.

Nowe podejście – od instytucji represyjnej do edukacyjnej

Główny Inspektor Pracy podkreślił, że PIP przechodzi transformację w kierunku instytucji edukacyjnej i prewencyjnej. W 2025 roku zaplanowano aż 60 konferencji poświęconych zagrożeniom psychospołecznym, a także publikację Kodeksu Dobrych Praktyk. Zmniejszona zostanie liczba rutynowych kontroli, a zwiększona liczba działań doradczych i informacyjnych – w 2024 roku PIP udzieliła ponad 920 tys. porad.

Państwowa Inspekcja Pracy do tej pory była kojarzona głównie z instytucją – mówiąc wprost - represyjną. Teraz pokazujemy, że duży nacisk kładziemy na tą działalność w charakterze informacyjno-edukacyjnym.
Oczywiście, kontrolę będą nadal podstawowym naszym obowiązkiem, to nie ulega wątpliwości – jednakże obecnie duży gładzik nacisk kładziemy na właśnie na tą działalność prewencyjną i informacyjną.- wyjaśnił Marcin Stanecki.

Priorytety na 2025 rok – czas pracy, outsourcing i dobrostan

Wśród priorytetów kontrolnych PIP na 2025 rok znalazły się m.in.:

• ewidencja i organizacja czasu pracy (w tym dyżury i nadgodziny),
• legalność zatrudnienia, w szczególności delegowanie pracowników do Polski,
• ergonomia i ocena ryzyka zawodowego w pracy biurowej,
• kontrola nielegalnego outsourcingu,
• przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji.

PIP zapowiedziała również uruchomienie infolinii SOS dla sygnalistów oraz kontynuację dialogu z ministerstwem w sprawie deregulacji pracy zdalnej.

Wartościowanie stanowisk i jawność wynagrodzeń – wyzwania i wsparcie

W kontekście wdrażania unijnej dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń, PIP zwraca uwagę na brak jednolitego systemu wartościowania stanowisk oraz trudności w porównywaniu wynagrodzeń między regionami i krajami. Planowane jest zatrudnienie ekspertów w każdym okręgu, którzy będą wspierać pracodawców w realizacji nowych obowiązków.

PIP opowiada się za elastycznym podejściem, wspierającym pracodawców, a nie represyjnym – szczególnie w początkowej fazie wdrażania przepisów.

Mobbing i dobrostan – nowe standardy kultury pracy

Ważnym tematem spotkania była również potrzeba uznania zagrożeń psychospołecznych jako elementu oceny ryzyka zawodowego oraz wprowadzenia obowiązku posiadania polityki antymobbingowej. PIP zwraca uwagę na niski poziom zaufania do wewnętrznych komisji antymobbingowych (tylko 16% pracowników korzysta z procedur) oraz rosnącą wrażliwość młodszych pokoleń na kwestie dobrostanu i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Społeczna Inspekcja Pracy i deregulacja – głosy z rynku

Choć pojawiają się postulaty ograniczenia liczby społecznych inspektorów pracy w firmach z dużym udziałem pracy zdalnej, PIP nie planuje zmian w tym zakresie – przeciwnie, związki zawodowe postulują ich wzmocnienie. Główny Inspektor zachęca do składania petycji do Komisji Petycji w sprawach deregulacyjnych.

Spotkanie pokazało, że dialog między administracją a biznesem jest nie tylko możliwy, ale i konieczny. Państwowa Inspekcja Pracy, otwierając się na współpracę i edukację, staje się partnerem w budowaniu nowoczesnego i odpowiedzialnego rynku pracy.