Dlaczego edukacja użytkowników (w tym pracowników) w zakresie szans i ograniczeń systemów AI jest kluczowa?
Ostatnie dwa lata – licząc od momentu uruchomienia Chat GPT – to okres intensywnego rozwoju sztucznej inteligencji (AI) w różnych sektorach gospodarki. Rozwój ten idzie w parze ze znacznym zwiększeniem dostępności tej technologii, zarówno dla użytkowników indywidualnych, jak i przedsiębiorstw. W związku z tym, coraz częściej pojawiają się pytania m.in. o sposób działania AI, prawdziwość i wiarygodność informacji uzyskiwanych w odpowiedziach, zaufanie użytkowników (lub brak kwestionowania przez nich wyników AI) – szerzej o możliwości, ograniczenia czy wreszcie, ryzyka związane z AI.
Według przygotowanego przez PwC Polska w 2024 roku raportu “Gotowi na sztuczną inteligencję” ponad 60% respondentów słyszało o GenAI. Jednakże, zaledwie 40% organizacji w sektorze retail oraz finansowym przyznało, że przeprowadziło lub zaplanowało szkolenia dotyczące bezpiecznego korzystania z AI.
Edukacja na temat działania AI oraz możliwości i ograniczeń związanych z tą technologią staje się nieodzownym elementem funkcjonowania każdej organizacji. Przemyślane i dobrze zaplanowane szkolenia w zakresie AI mogą przynieść organizacjom nie tylko wymierne korzyści, takie jak efektywność operacyjna i konkurencyjność na rynku, ale mogą także pomóc ograniczyć ryzyko niepożądanych zdarzeń z tytułu błędnych decyzji projektowych, niewłaściwego zastosowania AI czy też nieodpowiedniego zarządzania tą technologią.
Jakie zagadnienia warto uwzględnić przy projektowaniu i przeprowadzaniu szkolenia?
Zaufanie do technologii - Zrozumienie czym jest i jak działa AI, to istotny krok w procesie, nie tylko w zakresie wykorzystywania tej technologii w biznesie, ale także w kontekście budowy zaufania użytkowników i osób, na które AI może wpłynąć (zarówno w pracy poprzez wsparcie w realizacji zadań, jak i w kontakcie na linii klient-przedsiębiorca).
Świadomość ryzyk - Budowanie zaufania do AI powinno opierać się na możliwości identyfikacji i zrozumienia przez użytkowników ryzyk, jakie wynikają z wykorzystywania AI, m.in. pogłębianie nierówności (stronniczość), naruszenie prywatności, wyciek danych stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, efekt czarnej skrzynki, zagrożenie cyberatakami itp.
Zgodność z prawem i standardami - Znajomość przepisów i standardów dotyczących AI jest niezbędna i powinna obejmować również istniejące przepisy sektorowe. Dzięki temu organizacja będzie w stanie nie tylko zidentyfikować i podjąć konieczne działania w przypadku ewentualnych niezgodności, ale także zabezpieczyć się przed potencjalnymi sankcjami.
Etyka i odpowiedzialność – Uwzględnienie aspektów etycznych w kontekście sztucznej inteligencji pomaga w budowaniu świadomości i podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji przez zespoły budujące systemy AI i dalej użytkowników tych systemów, w zakresie potencjalnego wpływu na człowieka, określone grupy społeczne czy szeroko rozumianych interesariuszy.
Zarządzanie zmianą - Wiedza na temat AI pomaga w zarządzaniu zmianami w organizacji, w tym w adaptacji pracowników do nowych technologii i metod pracy. Ponadto, wiedza ta umożliwia organizacji efektywne wdrożenie lub dostosowanie istniejących zasad i praktyk związanych z budową, rozwojem i zarządzaniem tą technologią.
Innowacyjność - Zrozumienie możliwości AI pozwala na lepsze wykorzystanie tej technologii w innowacyjny sposób, co może prowadzić do wyższej jakości produktów i usług oraz zwiększenia poziomu satysfakcji klientów. Z drugiej strony, wiedza o tym gdzie i jak może być ona zastosowana, pomoże użytkownikom poznać ograniczenia tej technologii i zrozumieć, że nie wszędzie powinno się lub jest sens stosować AI.
Dobrym pomysłem, dla każdego z wyżej wymienionych elementów, jest odwołanie się do konkretnych przykładów wykorzystania tej technologii i przedstawienie skutecznego jej zastosowania lub też niewłaściwego podejścia do AI.
Szkolenie z zakresu sztucznej inteligencji (AI) jest szczególnie istotne dla organizacji Global Business Services (GBS), które realizują szeroki zakres procesów biznesowych w różnych obszarach, takich jak finanse, zasoby ludzkie, zaopatrzenie i obsługa klienta. Podnoszenie kompetencji pracowników GBS w zakresie AI, może wpłynąć na skuteczniejsze wykorzystywanie tej technologii, a co za tym idzie zwiększenie efektywności operacyjnej i jakości świadczonych usług. Szkolenie z AI umożliwia zespołom GBS optymalizację i automatyzację istniejących procesów, np. automatyzację rutynowych zadań, analizę dużych zbiorów danych oraz poprawę procesów decyzyjnych. Ponadto, pomaga zrozumieć i zminimalizować ryzyka związane z wdrażaniem AI, takie jak kwestie prywatności danych i zgodność z regulacjami branżowymi. Ponieważ jednostki GBS są integralną częścią strategicznych operacji wielu firm, inwestowanie w edukację nt. AI pozwala tym zespołom na skuteczne przyczynienie się do innowacyjności i konkurencyjności organizacji.
Wprowadzenie szkoleń z zakresu sztucznej inteligencji w organizacjach nie jest już kwestią wyboru, ale koniecznością. W obliczu dynamicznego rozwoju technologii i coraz większej jej obecności w codziennym życiu, firmy muszą inwestować w edukację swoich pracowników, aby skutecznie wykorzystać potencjał AI i jednocześnie zminimalizować związane z nią ryzyka. Zrozumienie, jak działa AI, oraz umiejętność świadomego i odpowiedzialnego korzystania z tej technologii, stanowi fundament, na którym organizacje mogą budować swoją przyszłość. W końcu, to nie technologia sama w sobie, ale sposób jej wykorzystania decyduje o sukcesie i bezpieczeństwie w nowoczesnym świecie biznesu.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się jak PwC Polska może pomóc w budowaniu i wykorzystywaniu AI w sposób odpowiedzialny, odwiedź naszą stronę.
Jeśli chcesz przeczytać cały Raport PwC Polska: "Gotowi na sztuczną inteligencję", odwiedź stronę raportu.
Autorzy:
Jakub Kaszubowski, Technology Risk Manager, PwC Polska
Jakub Szerszeń, Technology Risk Manager, PwC Polska